Cymru a'r byd
Partneriaethau Byd-eang
O Gymru gyda’r byd, rydym yn gweithio i dyfu’r mudiad dros newid er mwyn rhoi mwy o gamau ar waith i amddiffyn cenedlaethau’r dyfodol.
Gan weithio ar y cyd â Foundations for Tomorrow, lansiwyd Pecyn Cymorth Polisi Cenedlaethau’r Dyfodol i sicrhau cydweithio byd-eang i ysgogi pobl ifanc a llunwyr polisi ar gyfer Cenedlaethau’r Dyfodol, gan dynnu ar ddysgu Cymraeg.
Mae’r pecyn cymorth yn becyn cymorth hawdd ei ddeall sydd wedi’i gynllunio i gyflwyno meddylfryd polisi cenedlaethau’r dyfodol iflaenau bysedd arweinwyr polisi a phobl ifanc ledled y byd. Mae’r pecyn cymorth wedi’i gwblhau gan dros 1000 o bobl ifanc, gyda 40% o’r de byd-eang. I gyd-fynd â’r pecyn cymorth, rydym wedi datblygu cyfres o bodlediadau, ac ymhlith y gwesteion mae Sophie Howe (Cyn Gomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru); Cat Tully Cyd-sylfaenydd a Chyfarwyddwr, School of International Futures)ac Andrew Charles (Dirprwy Gyfarwyddwr, Cymunedau Cydlynus, Llywodraeth Cymru).
I gefnogi’r pecyn cymorth a’r podlediad, gwnaethom gynnull 25 o bobl ifanc o bob rhan o’r byd i hyrwyddo’r gwaith hwn wrth iddynt ddod yn ‘Llysgenhadon Byd-eang Cenedlaethau’r Dyfodol’. Mae’r llysgenhadon, o 19 oed, yn cynrychioli cymunedau o bob rhan o’r byd –o Gymru, a Gweriniaeth Corea, i Ganada, Iwerddon, India, Uganda a’r Almaen –ac mae Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol (CCD) yn edrych mewn gweithgareddau i gysylltu’r grŵp â’n Hacademi. Wedi rhoi cyflwyniad i Lywydd Cymdeithas Seneddol y Cynulliad (Sefydliad Diogelwch a Chydweithrediad yng Nghynulliad Seneddol Ewrop) OSCE ar ymgyrch a arweiniwyd gan Lysgenhadon Byd-eang Cenedlaethau’r Dyfodol i eiriol dros wledydd i ymgorffori mecanweithiau cenedlaethau’r dyfodol mewn seneddau.
Mae Rhwydwaith Sefydliadau ac Arweinwyr Cenedlaethau’r Dyfodol (NIFG) yn cynnwys amrywiaeth o sefydliadau, gan amlygu’r angen i ddiogelu anghenion, hawliau a buddiannau cenedlaethau’r dyfodol trwy wahanol strwythurau ac ar draws disgyblaethau amrywiol. Cadeiriwyd NIFG am bum mlynedd gan Gomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru ac mae Cymru’n parhau i fod yn aelod –gyda Chomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol presennol yn aelod o’r tîm gweithredol craidd. Mae’r rhwydwaith yn canolbwyntio ar rannu gwybodaeth a phrofiad o lywodraethu cenedlaethau’r dyfodol ers 2015. Comisiynodd CCD ymchwil NIFG i lywio a dylanwadu ar drafodaethau byd-eang, a gafodd ei gydnabod gan Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig yn ei Friff Polisi diweddar: Cenedlaethau’r Dyfodol.
Mae NIFG yn parhau i ymrwymo i ehangu ac arallgyfeirio’r rhwydwaith –gallwch wneud cais i fod yn aelod: https://ourfuturegenerations.com/
Ymunodd Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol ag arweinwyr byd-eang ac actifyddion yng Nghynadleddau Newid Hinsawdd y Cenhedloedd Unedig (COP) yn 2021 a 2023, gan eiriol dros fuddiannau cenedlaethau’r dyfodol a hyrwyddo datblygu cynaliadwy.
Yn COP26 (2021) yn Glasgow, pwysleisiodd y Comisiynydd bwysigrwydd y Ddeddf fel model ar gyfer cenhedloedd eraill, gan eiriol dros fabwysiadu deddfwriaeth debyg yn fyd-eang i sicrhau nad yw penderfyniadau a wneir heddiw yn peryglu gallu cenedlaethau’r dyfodol i ddiwallu eu hanghenion eu hunain. Roedd cyfranogiad FGC yn cynnwys:
Nod yr ymrwymiadau hyn oedd ysbrydoli gwledydd eraill i ystyried cenedlaethau’r dyfodol wrth iddynt ddatblygu eu polisïau ac i fabwysiadu arferion cynaliadwy.
Yn ystod COP28 (2023), cydnabu CCD y cytundeb hanesyddol ymhlith cenhedloedd i drosglwyddo i ffwrdd o danwydd ffosil, gan bwysleisio’r brys i gyflymu’r trawsnewid hwn, gan nodi, er bod y cytundeb yn gam sylweddol, nad oedd yn nodi’n llawn yr uniongyrchedd sydd ei angen i fynd i’r afael â’r argyfwng hinsawdd. Galwodd CCD am fwy o ymdrechion yng Nghymru i roi diwedd ar ddibyniaeth ar danwydd ffosil a chyflymu gweithredu hinsawdd i amddiffyn cenedlaethau’r dyfodol.
Ers 2018, mae CCD wedi gweithio’n agos gyda’r Cenhedloedd Unedig ac asiantaethau’r Cenhedloedd Unedig i hyrwyddo datblygu cynaliadwy. Cymru yw’r unig wlad o hyd i ddeddfu i drosi’r Nodau Datblygu Cynaliadwy (SDGs) yn gyfraith. Ymrwymodd Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig, yn ei adroddiad ‘Our Common Agenda’ (2021), i ddiogelu a hyrwyddo buddiannau cenedlaethau’r dyfodol. Roedd yr adroddiad yn cynnig creu Llysgennad Arbennig y Cenhedloedd Unedig ar gyfer Cenedlaethau’r Dyfodol, Cytundeb ar gyfer y Dyfodol, Datganiad y Cenhedloedd Unedig ar gyfer Cenedlaethau’r Dyfodol ac Uwchgynhadledd y Dyfodol.
Roedd CGT yn bresennol ac wedi cyfrannu at amrywiaeth o gyfarfodydd, sesiynau briffio, ymgynghoriadau a digwyddiadau cyn Uwchgynhadledd y Dyfodol yn 2024; gan gynnwys cyflwyno’r hyn a ddysgwyd o Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol yn Uwchgynhadledd y SDG yn 2023. Mynychodd CGT Uwchgynhadledd y Cenhedloedd Unedig ar gyfer y Dyfodol 2024 yn Efrog Newydd a chymerodd ran mewn amrywiaeth o gyfarfodydd a digwyddiadau siarad i rannu’r hyn a ddysgwyd o Gymru a WFGA.
Cynhaliodd y Comisiynydd ‘Uwchgynhadledd y Dyfodol Cymru’ ym mis Mawrth 2024 gyda dros 50 o randdeiliaid. Dilynwyd Uwchgynhadledd Cymru gan ‘Fforwm Cenedlaethau’r Dyfodol’ ym mis Ebrill 2024, a alluogodd y Comisiynydd i gynnull rhanddeiliaid Cymreig a’r gymuned fyd-eang –gan amlygu agwedd Cymru at genedlaethau’r dyfodol. Cynullodd y Fforwm 120 o randdeiliaid o 40 o wledydd; gan gynnwys 40 o bobl ifanc. Ymunodd 25 o Aelod-wladwriaethau hefyd fwy neu lai gan gynnwys Llysgenhadon Jamaica a’r Iseldiroedd. Cynhaliwyd y Fforwm mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru, gyda chefnogaeth y Swyddfa Dramor, y Gymanwlad a Datblygu ac fe’i hagorwyd gan araith gan Brif Weinidog Cymru.
Cyfrannodd mynychwyr y Fforwm at Brotocol Cymru ar gyfer Cenedlaethau’r Dyfodol, dogfen gyfeirio a chanllaw pragmatig wedi’u hanelu at lywodraethau a rhanddeiliaid sydd â diddordeb mewn hyrwyddo a gweithredu Datganiad y Cenhedloedd Unedig ar gyfer Cenedlaethau’r Dyfodol. Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol yn parhau i gael ei gweld fel arfer da byd-eang, ac mae Protocol Cymru ar gyfer Cenedlaethau’r Dyfodol yn parhau i gael ei gydnabod gan sefydliadau a rhwydweithiau gan gynnwys Clymblaid ImPACT y Cenhedloedd Unedigar gyfer Cenedlaethau’r Dyfodol.