Mae adferiad Cymru o’r pandemig yn gyfle i weithredu newid ac ‘adeiladu nôl yn well’ yn y dyfodol, a bydd y modd y mae Llywodraeth Cymru’n dyrannu ei chyllideb yn anfon negeseuon pwysig ynghylch a ydym yn manteisio ar y cyfle hwn. Mae Llywodraeth Cymru’n cyhoeddi Cyllideb Atodol yr wythnos hon, a fydd yn amlinellu sut y caiff cyllid ei ddyrannu ar gyfer parhau i gynorthwyo ystod o wasanaethau yn ystod yr argyfwng, ond a fydd hefyd yn nodi llwybr tuag at adferiad yn yr hirdymor drwy adeiladu system economaidd sy’n mynd i’r afael ar y cyd â’r argyfwng iechyd presennol, yr argyfwng economaidd a sbardunwyd gan y pandemig, ac argyfyngau parhaus hinsawdd a natur.  

Mae hwn yn gyfle sy’n digwydd unwaith mewn cenhedlaeth i wneud iawn am fethiannau’r gorffennol ac mae angen i ni feddwl yn eofn, yn gydweithrdol, ac yn gynhwysol gyda dewrder gwleidyddol a buddsoddiad a fydd yn mynd i’r afael â’r adferiad tymor byr a’r heriau tymor hwy megis y newid yn yr hinsawdd a cholli natur, yn ogystal â gosod Cymru mewn sefyllfa i ymateb i’r dulliau newydd o fyw a gweithio mewn ffordd sy’n mynd i’r afael ag anghydraddoldeb. O fewn y paramedrau hyn ac wrth ymroi i gyflawni dyheadau eang Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol dylai Cyllideb Atodol arfaethedig y Llywodraeth ac unrhyw gyllidebau yn y dyfodol fuddosddi yn y meysydd canlynol:  

1. Datblygu pecyn ysgogi economaidd sy’n arwain at greu swyddi ac sy’n cynorthwyo datgarboneiddio cartrefi, drwy adeiladu tai newydd carbon isel fforddiadwy a buddsoddi mewn rhaglen genedlaethol i wella effeithlonrwydd ynni cartrefi presennol.  
2. Buddsoddi mewn gwell dulliau o gysylltu a symud pobl, drwy wella cysylltedd digidol, teithio llesol a thrafnidiaeth gyhoeddus.  
3. Buddsoddi mewn sgiliau a hyfforddiant i gynorthwyo’r trawsnewid i well dyfodol, gan greu swyddi newydd gwyrddach.
4. Buddsoddi mewn natur a rhoi blaenoriaeth i ariannu a chymorth gradda fawr i adferiad cynefinoedd a bywyd gwyllt, creu a chysylltedd ledled Gymru – yn cynnwys ar gyfer amddiffynfeydd llifogydd naturiol, gweithredu’r goedwig genedlaethol newydd a sicrhau bod rheoli defnydd tir ac amaeth yn cynorthwyo sicrhad cadwyni bwyd lleol a dosbarthu. 
5. Buddsoddi yn niwydiannau a thechnolegau’r dyfodol, a chynorthwyo busnesau, a fydd yn helpu Cymru i arwain y chwyldro carbon isel a chloi cyfoeth a swyddi mewn ardaloedd lleol gyda buddsoddiad yn yr economi sylfaenol. 

Dylai Llywodraeth Cymru hefyd roi ystyriaeth frys i’r canlynol wrth iddi ddatblygu ei phecyn buddsoddi; 

• sicrhau bod gan bob dinesydd fynediad at seilwaith band eang,
• bod diwylliant a’r celfyddydau yn cael eu cefnogi fel elfennau allweddol wrth ailadeiladu canolfannau tref, dinas a chymuned.
• rhoddir cymhellion wedi’u targedu i fusnesau fod yn rhan o gyflawni’r cwricwlwm newydd, i fwydo sgiliau entrepreneuraidd i’n sgiliau a chanolbwyntio ar adeiladu’r cysylltiadau rhwng busnes ac ysgolion sy’n cynrychioli diwydiannau’r dyfodol.