Mae gadael dyfodol gwell i’n hwyrion yn rhwymedigaeth gyfreithiol yng Nghymru, a 10 mlynedd i mewn i’n Deddf Cenedlaethau’r Dyfodol, rwy’n disgwyl gweld brys dyddiol wrth gyflawni’r addewid a wnaeth gwleidyddion ar lawr y Senedd. 

Mae’r 50 o argymhellion yn fy Adroddiad Cenedlaethau’r Dyfodol statudol, a grëwyd gyda chyrff cyhoeddus, sefydliadau arbenigol ac yn seiliedig ar dueddiadau’r dyfodol, bellach wedi cael ymateb gan Lywodraeth Cymru, sy’n dweud y gellir a dylid gwneud mwy i gyflawni ein nodau llesiant. 

Mae’r ymateb cychwynnol hwn yn cydnabod sut mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol wedi trawsnewid sut mae gwasanaethau cyhoeddus yn blaenoriaethu llesiant pobl a’r blaned; sut mae fy nhîm wedi newid sut mae Cymru’n bwriadu amddiffyn afonydd i gymryd camau gweithredu ar fwy o fathau o lygredd; ac yn croesawu ein galwad am symud i system iechyd ataliol sy’n canolbwyntio ar leihau anghydraddoldebau. 

Fodd bynnag, mae bylchau o hyd lle mae angen mwy o weithredu arnom – er enghraifft, nid yw polisïau iechyd presennol Llywodraeth Cymru yn cael effaith ddigon cyflym, gyda disgwyliad oes ac iechyd yn gostwng i’n pobl fwyaf difreintiedig; Dylai targedau ynni cymunedol sy’n caniatáu i bobl fod yn berchen ar gyfran yn yr ynni y mae eu cymuned yn ei gynhyrchu fod yn fwy uchelgeisiol, ac mae angen dybryd arnom strategaeth fwyd genedlaethol ar gyfer sut y byddwn yn ein bwydo ni i gyd yn dda yn y dyfodol. 

Ar 17 Gorffennaf, byddaf yn rhoi tystiolaeth i’r Senedd ynghylch pam mae angen targedau cryfach arnom ar gyfer adfer natur ym Mil yr Amgylchedd (Egwyddorion, Llywodraethu a Thargedau Bioamrywiaeth) (Cymru). 

Rwy’n edrych ymlaen at weld yr ymateb llawn, mwy manwl i’m hargymhellion ddiwedd mis Hydref, yn ogystal â chan bob corff o dan y ddeddfwriaeth. Mae angen camau gweithredu newydd a chryf arnom gan ein llywodraeth fel arweinwyr gwasanaeth cyhoeddus Cymru. 

Fel Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol, rwy’n edrych ymlaen at weithio gyda Llywodraeth Cymru, gweinidogion a chyrff cyhoeddus a pharhau i’w herio i sicrhau nad oes unrhyw gyfleoedd yn cael eu gwastraffu i ddysgu o’r gorffennol a chreu dyfodol lle gallwn ni i gyd fyw bywydau hapus ac iach.

– Derek Walker, Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol